Μεταφορά κίνησης διαφορικού
ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ
Πρόκειται για έναν άξονα ο οποίος συνδέει, μεταφέρει, την περιστροφική κίνηση από το κιβώτιο ταχυτήτων στο διαφορικό. Χρησιμοποιείται σε οχήματα στα οποία ο κινητήρας είναι τοποθετημένος εμπρός και οι κινητήριοι τροχοί είναι πίσω. Ο αρθρωτός κεντρικός άξονας έχει ως αποστολή τη μεταφορά ροπής στρέψης, τη δυνατότητα μεταβολής του μήκους κατά το διαμήκη του άξονα, τη μετάδοση της περιστροφικής κίνησης υπό γωνία, την απόσβεση στρεπτικών ταλαντώσεων. Ο άξονας αυτός αποτελείται από το σωλήνα, τις αρθρώσεις και τον ολισθαίνων σύνδεσμο. Η διάμετρος του σωλήνα εξαρτάται από τη μεταφερόμενη ροπή στρέψης. Ο ολισθαίνων σύνδεσμος αποτελείται από ένα εσωτερικό και ένα εξωτερικό πολύσφηνο (καρέ), το οποίο επιτρέπει τη μεταβολή του μήκους του άξονα (αξονικές μετατοπίσεις).
Για τη στήριξη του άξονα χρησιμοποιείται ένα ενδιάμεσο έδρανο (μεσαία τριβή). Το έδρανο αυτό στερεώνεται στο πλαίσιο – αμάξωμα του οχήματος. Διαθέτει ένα ρουλεμάν τοποθετημένο σε καουτσούκ. Η στήριξη του άξονα είναι ελαστική. Με τη χρήση του εδράνου αυτού αποφεύγονται οι ταλαντώσεις και οι κραδασμοί που δημιουργούνται κατά την περιστροφή του άξονα, καθώς και οι θόρυβοι. Μία από τις αποστολές του κεντρικού άξονα είναι και η μετάδοση της κίνησης υπό γωνία. Χρησιμοποιούνται λοιπόν αρθρώσεις (σύνδεσμοι) για την επίτευξη του σκοπού αυτού.
ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ
- Σταυρός καρντάν Είναι ο περισσότερο διαδεδομένος σύνδεσμος σήμερα. Αποτελείται από έναν σταυρό του οποίου οι άκρες είναι κυλινδρικές. Σε κάθε άκρη προσαρμόζεται ένα βελονοειδές ρουλεμάν. Ο σταυρός με τα βελονοειδή ρουλεμάν εδράζεται στα δίχαλα του σταυρού, τα οποία φέρουν κατάλληλες υποδοχές. Οι αρθρώσεις τύπου Καρντάν, που χρησιμοποιούνται στα οχήματα, πραγματοποιούν μικρές γωνίες κάμψης. Μπορούν να πραγματοποιηθούν μεγαλύτερες γωνίες κάμψης με ειδικές κατασκευές, όπως η χρήση συνδέσμου με συνδυασμό δύο σταυρών σε σειρά. Τις ταλαντώσεις, λόγω ανωμαλιών του οδοστρώματος, τις αναλαμβάνουν οι αναρτήσεις. Οι ταλαντώσεις των ελατηρίων της ανάρτησης έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταβολή της απόστασης μεταξύ του κιβωτίου ταχυτήτων και του διαφορικού. Για την αντιστάθμιση της μεταβολής της απόστασης κιβωτίου – διαφορικού (μεταβολή του μήκους του κεντρικού άξονα) χρησιμοποιείται ένας ολισθαίνων σύνδεσμος. Ο σύνδεσμος αυτός αποτελείται από ένα εσωτερικό και ένα εξωτερικό πολύσφηνο (καρέ), επιτρέποντας την ολίσθηση του ενός σε σχέση με το άλλο. Οι αρθρώσεις τύπου Καρντάν χρησιμοποιούνται σε κεντρικούς άξονες μεταξύ κιβωτίου και διαφορικού. Σε φορτηγά και λεωφορεία χρησιμοποιούνται και στα ημιαξόνια.
- Ελαστικοί σύνδεσμοι Πρόκειται για έναν ελαστικό δίσκο, ο οποίος φέρει έξι οπές στην περιφέρειά του. Κάθε άξονας καταλήγει σε μία φλάντζα σύνδεσης, η οποία διαθέτει τρία σημεία σύνδεσης (τρεις ακτίνες) με τον ελαστικό δίσκο. Ένας άλλος τύπος ελαστικού συνδέσμου είναι αυτός που έχει τη μορφή ελαστικού δαχτυλιδιού σε σχήμα εξαγώνου. Σε κάθε γωνία του εξαγώνου φέρουν μεταλλική υποδοχή, στις οποίες συνδέονται οι άξονες. Κάθε άξονας καταλήγει σε μία φλάντζα σύνδεσης τριών ακτίνων. Οι φλάντζες σύνδεσης στερεώνονται στο ελαστικό δαχτυλίδι. Οι ελαστικοί σύνδεσμοι έχουν αθόρυβη λειτουργία, απορρόφηση ταλαντώσεων -κραδασμών, και επιτρέπουν μικρές αλλαγές στη γωνία διεύθυνσης των αξόνων (γωνία κάμψης) μεταφοράς της κίνησης.
- Αρθρώσεις σταθερής ταχύτητας
Αυτές οι αρθρώσεις – σύνδεσμοι χρησιμοποιούνται στα ημιαξόνια, είτε η κίνηση βρίσκεται στους εμπρόσθιους είτε στους οπίσθιους τροχούς. Γι’ αυτό οι σύνδεσμοι αυτοί αναλύονται στην ενότητα που αφορά στα ημιαξόνια.